Έρχεται η ανάπτυξη και οι επενδύσεις λέει η κυβέρνηση και με ιδιαίτερο ζήλο συνεχίζει τον «αγώνα» της για να μειώσει το «δυσβάστακτο δημόσιο χρέος». Πάνω λοιπόν σε αυτήν την «τεράστια» προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση εδώ και μερικά χρόνια προς όφελος του προλεταριάτου, και όχι της αστικής τάξης, επιχειρηματιών, εφοπλιστάδων κ.α. ταξικών αδερφών τους όπως λένε κάποιοι περίεργοι, έστησε το ΤΑΙΠΕΔ(Ταμείο Αξιοποίησης Περιουσίας Δημοσίου) . Το ταμείο εμπνεόμενο από όραμα παρουσιάζεται ως εξής: «Το ΤΑΙΠΕΔ υλοποιεί ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου με τρόπο που αφενός θα συμβάλλει αποφασιστικά στη μείωση του δημόσιου χρέους και αφετέρου θα δημιουργεί τις βάσεις για την επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας στη χώρα μας με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία.», δηλαδή πρόκειται για ταμείο σωτήρα ,όχι αστεία.

Μέσα σε αυτό το ταμείο λοιπόν , στοιβάζονται υποθέσεις ακινήτων και όχι μόνο του Δημοσίου, για «αξιοποίηση», ή αλλιώς δωράκι σε όποιον επιχειρηματικό όμιλο θελήσει να τα αποκτήσει. Ένα από αυτά είναι το πρώην αεροδρόμιο στο Ελληνικό, το οποίο έχει σταματήσει να λειτουργεί από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Έπειτα από παρουσίαση του χώρου σε διάφορους μνηστήρες( εννέα συμμετοχές από επτά διαφορετικές χώρες εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης)το ΤΑΙΠΕΔ επέλεξε τον καλύτερο, και δεν είναι άλλος από τον όμιλο LAMDA DEVELOPMENT,κάτι σε Λάτση παραπέμπει αυτό, όμιλος με παρελθόν και μέλλον για το κατασκευαστικό κεφάλαιο στην ελλάδα με έργα όπως golden hall και Athens mall(φροντίζει και για τα ψώνια μας δηλαδή) κ.α. εδώ το συμφωνητικό της 31^ης μαρτίου «Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ, κατά τη σημερινή του συνεδρίαση και μετά από τη θετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων, ανακήρυξε ομόφωνα την Εταιρία Lamda Development Α.Ε. Προτιμητέο Επενδυτή για την απόκτηση του 100% των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε.. Είχε προηγηθεί η υποβολή ξεχωριστών γνωμοδοτήσεων (fairness opinions) από τους ΧρηματοοικονομικούςΣυμβούλους του ΤΑΙΠΕΔ, Citigroup και Piraeus Bank, οι οποίοι έκριναν δίκαιη και εύλογη την τελική οικονομική προσφορά, ύψους 915 εκ. ευρώ, της Εταιρίας και του επενδυτικού σχήματος που τη στηρίζει».

Αφού ολοκληρώθηκε το deal μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και LAMDA , η εταιρεία έχει στα χέρια της με αρκετά μεγάλη έκταση (περίπου 6500 στρ) σε σημαντικό σημείο στα νότια της Αθήνας να κάνει το παιχνίδι της. «Στόχος είναι να δημιουργηθεί, στη βάση ενός ολοκληρωμένου και συνεκτικού σχεδίου, μια πρωτοποριακή μητροπολιτική ανάπτυξη, η οποία θα συνδυάζει την ομορφιά και τα μοναδικά χαρακτηριστικά της περιοχής, με εμβληματικά κτήρια, πρωτοποριακές υποδομές και ποικίλες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα εκατομμυρίων κατοίκων της Αττικής. Η επένδυση προβλέπει την ανάπτυξη οικιστικών ζωνών, ξενοδοχείων, εμπορικών κέντρων και καταστημάτων, θεματικών πάρκων, μουσείων τέχνης και πολιτισμού, υπαίθριων πολιτιστικών χώρων, κέντρων υγείας και ευεξίας, χώρων αθλητισμού και αναψυχής, τη δημιουργία ενός σύγχρονου επιχειρηματικού, εκπαιδευτικού, ερευνητικού κόμβου καθώς και την πλήρη αναβάθμιση της υπάρχουσας μαρίνας και του παραλιακού μετώπου. Κεντρικό συστατικό στοιχείο της επένδυσης και χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας της, είναι η δημιουργία και η συντήρηση ενός πάρκου 2.000.000 τετραγωνικών μέτρων, ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, με ελεύθερη πρόσβαση προς το κοινό καθώς και η αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου, με επίσης ελεύθερη πρόσβαση προς το κοινό.» ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ…

Τι σημαίνει όμως πρακτικά η πρόταση της LAMDA ,πέρα από τον ωραιοποιημένο λόγο περιγραφής των σχεδίων της για την περιοχή? Πολύ σύντομα σημαίνει «ξεπούλημα δημόσιου χώρου», επειδή όμως αυτό είναι γενικόλογο παραθέτουμε από κάτω μια συνοπτική ανάλυση.

Αρχικά, « εμβληματικά κτήρια, πρωτοποριακές υποδομές και ποικίλες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου», είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς ότι οι συντελεστές δόμησης θα ανέβουν στα ύψη προκειμένου να ικανοποιηθούν και οι πιο designατες αρχιτεκτονικές διαμορφώσεις, ουσιαστικά μια «βίαιη» αρχιτεκτονική θα μετασχηματίσει το σχετικά ήπιο περιβάλλον σε μια καρικατούρα Monaco ή Las Vegas, προκαλώντας πραγματική υποβάθμιση του παράκτιου και όχι μόνο χώρου. Επίσης η ανάπτυξη ξενοδοχείων, εμπορικών κέντρων και καταστημάτων αλλά και η ανάβαθμιση όπως αναφέρεται της μαρίνας και του παραλιακού μετώπου, για τα αφεντικά σημαίνει κατασκευή νέων mall προκειμένου να ικανοποιείται μέχρι αηδίας η δίψα για κατανάλωση(αλήθεια ποιοι θα καταναλώνουν?) που σίγουρα υα υπάρχει καθεστώς εργασιακού μεσαίωνα, αλλά και προσέλκυση πλούσιων ελλήνων ή ξένων για να εξασφαλίσουν τη δική τους θέση στη μαρίνα και να παρκάρουν το γιοτ τους. Τέλος, τα περί της ελεύθερης πρόσβασης στην παραλία και στο πάρκο, φαίνονται πολύ «ωραία», όμως ας μην ξεχνάμε ότι μάλλον εννοούν την μη ύπαρξη οικονομικού βάρους για την είσοδο στο χώρο(γεγονός και αυτό υπό αμφισβήτηση) κατά τα άλλα, οι σεκιουριτάδες θα αλωνίζουν και θα σκανάρουν το χώρο μην τυχόν και ακουστεί/συμβει τίποτα παράξενο, μην τυχόν και τίποτα ξεφύγει από την κανονικότητα.

Υπάρχει κάποια προοπτική για την εξέλιξη του χώρου του πρώην αεροδρομίου πέρα από μια βίαιη μετατροπή του σε μια κόπια του dumbai? Πιστεύουμε πως ναι, αλλά θέλει δουλειά. Διαφορετικές απόψεις/ενστάσεις για το παραπάνω μέλλον του χώρου έχουν διατυπωθεί ακόμα και από το ΕΜΠ , μέσω του εργαστηρίου αστικού περιβάλλοντος της αρχιτεκτονικής, αλλά και από άλλους κατά καιρούς «ειδικούς ή μη» Όμως είναι τελικά αυτό που πρέπει να ζητάει το ανταγωνιστικό κίνημα? Μάλλον όχι, το ουσιαστικό ζητούμενο είναι η οικειοποίηση του δημόσιου χώρου από την ίδια την κοινωνία και προπαντώς από τους αγωνιζόμενους/ες. Μια στείρα «πρασινοποίηση» του χώρου μπορεί να δημιουργεί καλύτερο κλίμα και να είναι ευκαιρία αποθέωσης της «ομορφιάς « μιας πόλης, αλλά δεν είναι η ουσία. Η ουσία είναι η δραστηριοποίηση του ίδιου του κινήματος, των κατοίκων αλλά και καθενός/μιας που δεν ανέχεται ο δημόσιος χώρος, ο ζωντανός δημόσιος χώρος να γίνεται παιχνίδι ανάμεσα σε κράτος και επενδυτές, να αποστειρώνεται, να μετατρέπται σε ένα βουβό χώρο που προωθεί την κανονικότητα, την υποταγή και το φόβο. Το ζητούμενο λοιπόν  είναι ο ζωντανός δημόσιος αστικός χώρος, που βοηθάει την κοινωνικοποίηση, που βοηθάει να ορισούμε τις ζωές μας και όχι να μας καταστέλλουν οι κάθε είδους αστυνόμοι ή σεκιούριτι και τελικά μεταμορφώνει αυτόν τον αλλοτριωμένο χώρο και χρόνο της μητρόπολης σε κάτι ευεργετικό στα μέτρα του δυνατού μέσα σε αυτό το σύστημα. Ο αγώνας για την οικειοποίηση του δημόσιου χώρου είναι κομμάτι του ταξικού ανταγωνισμού και δεν πρέπει να υποτιμάται.

lev

Δεκάδες άστεγοι ζουν με την αβεβαιότητα του αύριο, χρήστες βιώνουν στο πετσί τους τον κοινωνικό αποκλεισμό και την εγκατάλειψη. Ντόπιοι και μετανάστες εργάτες προσπαθούν καθημερινά να εξασφαλίσουν ένα μεροκάματο επιβίωσης. Ιερόδουλες εξευτελίζονται σε καθημερινή βάση από τους «ευηπόληπτους» και μη νταβατζήδες και πορνοπελάτες τους. Ογκώδεις πολυκατοικίες συνθέτουν το τοπίο της μίζερης μητρόπολης. Αυτά θα συναντήσει κανείς μια τυπική μέρα στο μεταξουργείο και στον κεραμεικό πηγαίνοντας στη σχολή[1]. Ενώ αυτή είναι μια αυταπόδεικτη πραγματικότητα, οι φωνές της κυριαρχίας προσπαθούν να μας πείσουν με κάθε μηχανισμό τους (ΜΜΕ,μεγαλοκαθηγητάδες…)πως πρόκειται για πραγματικότητα αποκομμένη από τον μικρόκοσμο του πανεπιστημίου και ότι το μόνο που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι οι σπουδές μας και η «μελλοντική μας καριέρα». Για μας τέτοιες λογικές έχουν στόχο να αποκρύψουν το γεγονός ότι το πανεπιστήμιο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την κοινωνία και αποτελεί ένα κοινωνικό χώρο με σημαντικό ρόλο στην εκάστοτε γειτονιά.[2]Ο χώρος της πόλης και οργάνωση του, επιδρά σε μεγάλο βαθμό και σε συλλογικό και σε ατομικό, όπως και οι κοινωνικοί αγώνες που εκτυλίσσονται σε αυτόν. Θέλοντας να καταπιαστούμε με ζητήματα των περιοχών γύρω από το γεωπονικό, μας κίνησε το ενδιαφέρον η σχεδιαζόμενη και πολυδιαφημιζόμενη ανάπλαση του μεταξουργείου και του κεραμεικού.

«Tο έργο αστικής αναζωογόνησης  Κεραμεικού-Μεταξουργείου προβλέπει την κατασκευή και μετασκευή 30 κτιρίων, την κατασκευή φοιτητικών και εξειδικευμένων κατοικιών, καθώς και τη στέγαση επιχειρήσεων τεχνολογίας. Είναι ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 70 εκ. Ευρώ, το οποίο θα στηρίξει το ΥΠΑΝ με την διαδικασία της ταχείας αδειοδότησης(Fast Track).»

«Το σημαντικό γι’ αυτές τις προσπάθειες, που καταβάλλουμε σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και τον Δήμο της Αθήνας, είναι ότι στηρίζονται κατά κανόνα σε ιδιωτικά κεφάλαια. Η ανάπτυξη θα προκύψει τα επόμενα χρόνια από την ιδιωτική πρωτοβουλία.»

Νότης Μηταράκης, υφυπουργός Ανάπτυξης 

Εκτός από τα παραπάνω θα κατασκευαστεί εμπορικό κέντρο-χώρος «αναψυχής» 70εκ. ευρώ θα καλυφθούν κατά 50% από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Jessica και το υπόλοιπο μισό από κεφάλαια της εταιρείας Oliaros, η οποία έχει αναλάβει και προωθεί το έργο αστικής ανάπλασης «KM Properties», μέσω της ΜΚΟ μάσκας της  «ΚΜ-πρότυπη γειτονιά».

Η ανάπλαση αυτή στηρίζεται στην διαδικασία που ονομάζεται gentrification(«εξευγενισμός»).Κατά την πραγματοποίηση της, επιλέγονται λαϊκές συνοικίες(συνήθως του κέντρου) με μικρή εμπορική δραστηριότητα. Οδηγούνται τεχνηέντως στην υποβάθμιση , π.χ. με την αστυνομία να προωθεί πιάτσες(ναρκωτικά, σωματεμπόριο),με αποτέλεσμα η αξία των ακινήτων να πέφτει σημαντικά. Σε αυτό το σημείο διάφοροι επίδοξοι «αετονύχηδες» , οι οποίοι αγοράζουν μεγάλο αριθμό ακινήτων σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές, προχωράνε σε σχέδια “ανάπλασης” των περιοχών, με στόχο τη δημιουργία καλλιτεχνικών lifestyle εκθεσιακών κέντρων και των αντίστοιχων lifestyle μαγαζιών.

Τέτοιους είδους αναπλάσεις βρίσκουν μόνους ουσιαστικούς ωφελημένους, τους μεγαλοεργολάβους όπως τον φιλόδοξο επενδυτή της Oliaros, Τσάκωνα, που κερδίζουν τεράστια χρηματικά ποσά και επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους. Παράλληλα εντείνεται η αστυνομοκρατία στο όνομα του δόγματος της τάξης και της ασφάλειας, με στοχοποιήσεις μεταναστών, ιερόδουλων[3] και άλλων «ανεπιθύμητων» στο γκλάμουρ «παράδεισο» των αφεντικών.

Το μεταξουργείο ήταν από το 19^ο αιώνα και παραμένει μια εργατική συνοικία με ντόπιους αλλά και αρκετούς μετανάστες. Η υποβάθμιση της περιοχής συντελείται εδώ και περίπου 20 χρόνια, με στόχο την ισοπέδωση της συλλογικής μνήμης της συνοικίας. Τα κοινωνικά εγχειρήματα στην περιοχή δεν ευδοκίμησαν γνωρίζοντας την ωμή καταστολή του κράτους, όπως στην περίπτωση της εκκένωσης της κατάληψης Μυλλέρου και Γερμανικού από την αστυνομία (2006-07). Οι κυρίαρχοι μέσω της gentrification αλλά και με την προώθηση του απολιτίκ lifestyle , πέρα από την διάλυση της συλλογικής μνήμης του μεταξουργείου, προσπαθούν να εδραιώσουν ένα κλίμα αποστείρωσης του χώρου και να τον κατευθύνουν στα μέτρα τους.

Η επανοικειοποίηση των χώρων μας δεν πραγματώνεται με καμία ιδιωτική πρωτοβουλία, τις οποίες και διατυμπανίζουν περήφανα τα παπαγαλάκια ΜΜΕ, αλλά με τη συλλογική διαμόρφωση και την αυτοδιαχείριση τους. Οι χώροι ανήκουν σε αυτούς που ζουν, δραστηριοποιούνται, αγωνίζονται και αλληλεπιδρούν μαζί τους. Για μας κάθε διεκδίκηση ανοιχτού και ελεύθερου χώρου, μέσα στα περιορισμένα όρια του καπιταλισμού δεν είναι άσκοπη, θεωρούμε όμως αναγκαίο να πλαισιωθεί με την κατεύθυνση της ευρύτερης ανατροπής του σάπιου συστήματος. Σκοπός μας λοιπόν δεν είναι να καταστήσουμε τους χώρους της πόλης κρατικούς ή δημοτικούς, αλλά πραγματικά και κυριολεκτικά δημόσιους.

οι φοιτητές : βιαστικός και περαστικός

Στο αστικό πανεπιστήμιο, το κυριότερο όργανο αποφάσεων των φοιτητών είναι η γενική συνέλευση του συλλόγου. Είναι λοιπόν επιτακτικό ζήτημα η προπαγάνδιση της στους φοιτητές και η ουσιώδης παρέμβαση με ξεκάθαρο λόγο σε αυτήν. Όμως τι είδους γενικές συνελεύσεις χρειάζεται το κίνημα των φοιτητών για να ενδυναμωθεί? Αυτό είναι ένα κρίσιμο ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί σε μερικές γραμμές ή από κάποιες πεφωτισμένες δυνάμεις, καθώς η απάντηση βρίσκεται μέσα στις ζωντανές κινηματικές διαδικασίες. Βέβαια είναι θεμιτό να καταγραφούν σκέψεις και  προβληματισμοί γι’ αυτή τη  διαδικασία του συλλόγου, οι οποίοι θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση και ερμηνεία της.

Γενική συνέλευση ως πεδίο συνδιαμόρφωσης ή ως πεδίο ταξικού ανταγωνισμού?

Η κοινωνία που ζούμε είναι μία ταξικά διαχωρισμένη κοινωνία, καθώς υπάρχουν καταπιεστές και καταπιεσμένοι, αφεντικά και εργάτες. Άρα και το πανεπιστήμιο ως επιμέρους στοιχείο της υπάρχουσας κοινωνίας εμπεριέχει μέσα του τον ταξικό διαχωρισμό. Όλοι οι φοιτητές δεν έχουν κοινά συμφέροντα και επιδιώξεις ούτε τις ίδιες καταβολές, γι ‘αυτό η οργάνωση των φοιτητών δεν πρέπει να γίνεται αόριστα και ακαθορίστα αλλά πάνω σε συγκεκριμένες ταξικές βάσεις. Ακόμα το γεγονός πως οι φοιτητές δεν καθιστούν μια ομοιογενής ομάδα με κοινά κίνητρα αποκλείει δυστυχώς την δυνατότητα στην σημερινή ταξική κοινωνία οι γενικές συνελεύσεις να αποτελέσουν διαδικασίες συνδιαμόρφωσης και σύνθεσης. Θεωρείται αδύνατο στις περισσότερες των περιπτώσεων οργανωμένες δυνάμεις ή άτομα που εκπροσωπούν το σάπιο αυτό σύστημα και αναπαράγουν τις λογικές του ατομικισμού, του καριερισμού και της απάθειας να συνεργαστούν και να συμπράξουν σε απελευθερωτική κατεύθυνση με δυνάμεις ή άτομα που θεωρούν ως σημαντικές τις αξίες της αλληλεγγύης , της αλληλοβοήθειας και της αξιοπρέπειας και αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο. Είναι επιζήμιο να παραγνωρίζουμε και να αγνοόυμε τις ταξικές διαφορές και να απολιτικοποιούμε το πανεπιστήμιο, γιατί με αυτόν τον τρόπο  του αφαιρούμε την φανερή ταξική του υπόσταση και χωρίς αυτήν την σημαντική ερμηνεία του πανεπιστημίου, χάνεται η δυνατότητα πιο ουσιαστικής και πιο δημιουργικής παρέμβασης σε αυτό. Η γενική συνέλευση των φοιτητών σε αυτό το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο/εργοστάσιο και φορέα των αστικών κοινωνικών σχέσεων μάλλον ταιριάζει καλύτερα σε συνέλευση σωματείου που υπάρχουν ριζικές διαφωνίες και ασυμβίβαστα μεταξύ τους σκεπτικά. Έτσι λοιπόν προκειμένου να παρθούν αγωνιστικές και προωθητικές για το κίνημα αμφισβήτησης αποφάσεις θα πρέπει να παρέμβεις με σαφή ανατρεπτική κατεύεθυνση και να ανταγωνιστείς μέσα σε αυτό το χάος τις αντιδραστικές δυνάμεις είτε ως άτομο είτε πιο δυναμικά μέσα από μία οργανωμένη με οριζόντιες διαδικασίες ομαδοποιήση.

Ευκαιρίες για συνδιαμόρφωση

Επειδή όπως τονίστηκε παραπάνω η γενική συνέλευση είναι μια διαδικασία διαμάχης τις περισσότερες των περιπτώσεων ανάμεσα σε διαφορετικές οπτικές και εν τέλει ανάμεσα σε διαφορετικούς κόσμους, υπάρχουν άλλες ευκαιρίες συνδιαμόρφωσης ισότιμα μεταξύ των ατόμων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συντονιστική επιτροπή κατάληψης, που είναι ανοικτή και πραγματοποιείται μετά από απόφαση της γ.σ. για κατάληψη και έρχεται να συμπληρώσει την κατειλημμένη σχολή με δράσεις και εκδηλώσεις(σε αυτό το σημείο δε θα σχολιάσουμε τις προσπάθειες των αριστερών για καπέλωμα και ηγεμονία σε αυτά τα συντονιστικά). Σε μια τέτοια διαδικασία είναι αναγκαίο ο καθένας που συμμετέχει να εκφράζεται και να τοποθετείται, να αναλαμβάνει ευθύνες χωρίς αρχηγούς και να προτείνει ιδέες. Άλλες ευκαιρίες είναι πρωτοβουλίες φοιτητών/τριών για διάφορα θέματα.

Η γενική συνέλευση, με τις όποιες προβληματικές της, στο σημερινό αστικό πανεπιστήμιο αποτελεί ένα πεδίο κοινωνικοπολιτικής ζύμωσης και δεν πρέπει να απαξιώνεται. Επιπλέον, είναι αναμφίβολα μια ευκαιρία παρέμβασης, μια ευκαιρία να ακουστεί, να διαδοθεί και να ενδυναμώσει η ελευθεριακή και αυτόνομη σκέψη, να γίνουν γνωστές οι ιδέες της αλληλεγγύης και της αυτόοργάνωσης και η δυνατότητα για τη ύπαρξη ενός καλύτερου και δικαιότερου κόσμου χωρίς αφεντικά .

ελευθεριακή τοπογραφία

χαρτογραφώντας την κοινωνική απελευθέρωση