Τις τελευταίες εβδομάδες διεξήχθη ένας δίκαιος αγώνας από τους διοικητικούς υπαλλήλους του Πολυτεχνείου της Αθήνας, ενάντια στη διαθεσιμότητα και στις απολύσεις. Μέχρι εδώ όλα καλά, στο πολυτεχνείο βέβαια δεν υπάρχουν μόνο αυτοί ,αλλά υπάρχουν και άλλες ομάδες/κατηγορίες ανθρώπων, όπως οι καθηγητάδες, οι κοσμήτορες, οι λέκτορες και το φοιτηταριάτο, «θεμέλια»  θα έλεγε κανείς μέλη της «κοινότητας».

Ο αγώνας των υπαλλήλων αυτός δημιούργησε μια διαφορετική κοινωνική πραγματικότητα για το χώρο του εμπ, κάνοντας να σπάσει η κανονικότητα των μαθημάτων και της έρευνας, και είναι φανερό πως προκειμένου να νικήσουν και να πετύχουν τον στόχο τους τέτοιοι αγώνες, είναι αναγκαίο να ανοιχτούν στην κοινωνία και να εξασφαλίσουν την αμέριστη αλληλεγγύη και άλλων αγωνιζόμενων κομματιών της.

Ένα από  αυτά τα κομμάτια κάποιος θα θεωρήσει τους φοιτητές/τριες, είναι όμως έτσι; Δικαιώνουν οι φοιτητές/τριες ή έστω ένα μεγάλο τμήμα των φοιτητών/τριών σήμερα τον τίτλο του « πρωτοπόρου, μαζικού, ανατρεπτικού» κινήματος που αποδίδουν κατά καιρούς διάφοροι; Μάλλον όχι… βέβαια το πιο εύκολο από μεριάς κάποιου είναι να κριτικάρει και σιχτιρίζει τους πάντες χωρίς ουσιαστική αιτιολόγηση, οπότε ένα σκέτο όχι ή μάλλον όχι, δεν αποτελεί  ουσιώδη απάντηση. Χρειάζεται και το «γιατί» του.

Είναι αλήθεια πως πλέον μεγάλη μερίδα φοιτητών/τριων τρέχουν πίσω από τα γεγονότα ή δεν τα ακολουθούν καθόλου, αδιαφορώντας παντελώς για το συμβαίνει γύρω τους, γεγονός που απορρέει από πολλούς παράγοντες. Το γενικότερο κλίμα πολιτικής/κοινωνικής απάθειας, μιζέριας και υπέρμετρης ατομικοποίησης συλλογικών προβλημάτων που προκύπτουν είναι αδιαμφισβήτητα κάποιοι από τους παραπάνω παράγοντες. Πέρα από τα γνωστά παραταξιακά στελέχη της ΔΑΠ,ΠΑΣΠ και όποιου άλλου συντηρητικού/αντιδραστικού/φασιστικού σχηματισμού.  Ο σημερινός «μέσος» φοιτητής/τρια δυστυχώς , πέρα από κάποιες εξαιρέσεις, έχει καταστεί σε μεγάλο βαθμό από την κυρίαρχη πρακτική ένα υποκείμενο που αφήνει όλες του τις ελπίδες σε ηγέτες είτε τους παραπάνω «μπουζοκόβιους», «κλαμπάδες» και «σημειωσάκηδες» είτε επαγγελματίες επίδοξους κομματάρχες της αριστερής φουρνιάς. Υπάρχουν και  περιπτώσεις ιδιαίτερα στο εμπ, (παλιότερα τουλάχιστον ήταν η «πόρτα» για το χρήμα και τη δόξα για τους πτυχιούχους του), που άτομα «μεθυσμένα» από τις υποσχέσεις για κοινωνική ανέλιξη, πλουτισμό ,φήμη και άλλα παρόμοια αγνοούν παντελώς την πολιτική διάσταση ενός κοινωνικού χώρου και κανιβαλίζουν με την πρώτη ευκαιρία ,έχοντας μονάχα στο κεφάλι τους πως και πότε θα τελειώσουν την εκάστοτε σχολή τους για να βρουν όχι απλά δουλειά αλλά και δουλειά με «υπεραμοιβή» και μάλιστα σε θέση διευθυντή/αφεντικού. Το να τελειώσει κάποιος τη σχολή του δεν αποτελεί έγκλημα, αλλά το να πατάει επί πτωμάτων χωρίς έλεος είναι πλήρως συγχρονισμός με την αστική ιδεολογία του ατομισμού και του «κοιτάω μόνο την πάρτη μου» και μόνο προτέρημα και κατόρθωμα δεν είναι. Η λέξη «καριερίστες» καθίσταται πλέον φτωχή για να περιγράψει την κατάσταση αυτού του είδους των φοιτητών.

Όμως παρ’όλη την δυσμένεια της κατάστασης, η απαισιοδοξία είναι ο χειρότερος σύμβουλος για οποιαδήποτε ανατροπή και ειδικά αυτού του συστήματος που μέσα στο πανεπιστήμιο προσπαθεί να επιβάλλει και εν μέρει το έχει καταφέρει συνθήκες κοινωνικού αυτοματισμού, άγριας εκμετάλλευσης (πχ απλήρωτες πρακτικές ή πενιχρές αμοιβές) και έντονης εντατικοποίησης. Για  αυτό δεν έχει νόημα μόνο η κριτική στην σημερινή κατάσταση αλλά είναι τεράστιας σημασίας ζήτημα η αντιπρόταση που θα σπάσει το φόβο και τη μοιρολατρία και θα στήσει ανάχωμα στην επέλαση των αφεντικών και στο πανεπιστήμιο και στην κοινωνία.

Η λογική της παραταξιακής σωτηρίας είναι καιρός πια να πάει περίπατο, η πραγματική λύση είναι η αδιαμεσολάβητη οργάνωση των αγωνιζόμενων φοιτητών μέσα από αντι-ιεραρχικές συνελεύσεις, εκεί όπου πραγματώνεται η αληθινή συμμετοχή, εκεί όπου οι σχέσεις που δημιουργούνται είναι πράγματι συντροφικές και όχι ψηφοφόρου-υποψηφίου, εκεί που κάθε αγώνας γίνεται από αληθινή ανάγκη για ένα καλύτερο κόσμο.

Επιπλέον , οι επευφημίες για κοινωνική κινητικότητα μάλλον θα πρέπει να κοπάσουν καθώς το σύστημα σταμάτησε να «πουλάει» ευημερία και γύρισε σελίδα. Αυτή τη συγκυρία και για πολύ ακόμα  κυριαρχεί η ωμή καταστολή(επιθέσεις αστυνομίας στους μετανάστες μικροπωλητές στην ΑΣΟΕΕ ,καθηγητικές απειλές σε αγωνιστές στο Φυσικομαθητικό, παραίνεση για σεκιούριτι στις σχολές), που μόνο με συλλογικές και δυναμικές διαδικασίες θα σταματήσει και όχι με «σπασμωδικά εγώ» που σπανίως γλιτώνουν από την καταστροφή.

Είναι καιρός να βγουν μπροστά ξανά οι αγωνιζόμενοι φοιτητές/τριες χωρίς αυταπάτες και να τολμήσουν να μπουν στο δρόμο του αγώνα και άτομα χωρίς κινηματικές εμπειρίες,να δείξουν την αλληλεγγύη τους με συντονισμένο αγώνα σε κάθε κομμάτι που δρα ενάντια στο εκμεταλλευτικό σύστημα και μακριά από λογικές φασισμού και ρατσισμού. Πέρα από αυτό να οργανωθούν και οι ίδιοι φοιτητές/τριες από τα κάτω για να πετύχουν επιμέρους νίκες ενάντια στα σχέδια των αφεντικών, αλλά και το βασικό κομμάτι της υπόθεσης είναι η καλλιέργεια συνολικής αμφισβήτησης του υπάρχοντος κοινωνικού σχηματισμού.

 ελευθεριακή τοπογραφία

χαρτογραφώντας την κοινωνική απελευθέρωση

Στο αστικό πανεπιστήμιο, το κυριότερο όργανο αποφάσεων των φοιτητών είναι η γενική συνέλευση του συλλόγου. Είναι λοιπόν επιτακτικό ζήτημα η προπαγάνδιση της στους φοιτητές και η ουσιώδης παρέμβαση με ξεκάθαρο λόγο σε αυτήν. Όμως τι είδους γενικές συνελεύσεις χρειάζεται το κίνημα των φοιτητών για να ενδυναμωθεί? Αυτό είναι ένα κρίσιμο ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί σε μερικές γραμμές ή από κάποιες πεφωτισμένες δυνάμεις, καθώς η απάντηση βρίσκεται μέσα στις ζωντανές κινηματικές διαδικασίες. Βέβαια είναι θεμιτό να καταγραφούν σκέψεις και  προβληματισμοί γι’ αυτή τη  διαδικασία του συλλόγου, οι οποίοι θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση και ερμηνεία της.

Γενική συνέλευση ως πεδίο συνδιαμόρφωσης ή ως πεδίο ταξικού ανταγωνισμού?

Η κοινωνία που ζούμε είναι μία ταξικά διαχωρισμένη κοινωνία, καθώς υπάρχουν καταπιεστές και καταπιεσμένοι, αφεντικά και εργάτες. Άρα και το πανεπιστήμιο ως επιμέρους στοιχείο της υπάρχουσας κοινωνίας εμπεριέχει μέσα του τον ταξικό διαχωρισμό. Όλοι οι φοιτητές δεν έχουν κοινά συμφέροντα και επιδιώξεις ούτε τις ίδιες καταβολές, γι ‘αυτό η οργάνωση των φοιτητών δεν πρέπει να γίνεται αόριστα και ακαθορίστα αλλά πάνω σε συγκεκριμένες ταξικές βάσεις. Ακόμα το γεγονός πως οι φοιτητές δεν καθιστούν μια ομοιογενής ομάδα με κοινά κίνητρα αποκλείει δυστυχώς την δυνατότητα στην σημερινή ταξική κοινωνία οι γενικές συνελεύσεις να αποτελέσουν διαδικασίες συνδιαμόρφωσης και σύνθεσης. Θεωρείται αδύνατο στις περισσότερες των περιπτώσεων οργανωμένες δυνάμεις ή άτομα που εκπροσωπούν το σάπιο αυτό σύστημα και αναπαράγουν τις λογικές του ατομικισμού, του καριερισμού και της απάθειας να συνεργαστούν και να συμπράξουν σε απελευθερωτική κατεύθυνση με δυνάμεις ή άτομα που θεωρούν ως σημαντικές τις αξίες της αλληλεγγύης , της αλληλοβοήθειας και της αξιοπρέπειας και αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο. Είναι επιζήμιο να παραγνωρίζουμε και να αγνοόυμε τις ταξικές διαφορές και να απολιτικοποιούμε το πανεπιστήμιο, γιατί με αυτόν τον τρόπο  του αφαιρούμε την φανερή ταξική του υπόσταση και χωρίς αυτήν την σημαντική ερμηνεία του πανεπιστημίου, χάνεται η δυνατότητα πιο ουσιαστικής και πιο δημιουργικής παρέμβασης σε αυτό. Η γενική συνέλευση των φοιτητών σε αυτό το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο/εργοστάσιο και φορέα των αστικών κοινωνικών σχέσεων μάλλον ταιριάζει καλύτερα σε συνέλευση σωματείου που υπάρχουν ριζικές διαφωνίες και ασυμβίβαστα μεταξύ τους σκεπτικά. Έτσι λοιπόν προκειμένου να παρθούν αγωνιστικές και προωθητικές για το κίνημα αμφισβήτησης αποφάσεις θα πρέπει να παρέμβεις με σαφή ανατρεπτική κατεύεθυνση και να ανταγωνιστείς μέσα σε αυτό το χάος τις αντιδραστικές δυνάμεις είτε ως άτομο είτε πιο δυναμικά μέσα από μία οργανωμένη με οριζόντιες διαδικασίες ομαδοποιήση.

Ευκαιρίες για συνδιαμόρφωση

Επειδή όπως τονίστηκε παραπάνω η γενική συνέλευση είναι μια διαδικασία διαμάχης τις περισσότερες των περιπτώσεων ανάμεσα σε διαφορετικές οπτικές και εν τέλει ανάμεσα σε διαφορετικούς κόσμους, υπάρχουν άλλες ευκαιρίες συνδιαμόρφωσης ισότιμα μεταξύ των ατόμων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συντονιστική επιτροπή κατάληψης, που είναι ανοικτή και πραγματοποιείται μετά από απόφαση της γ.σ. για κατάληψη και έρχεται να συμπληρώσει την κατειλημμένη σχολή με δράσεις και εκδηλώσεις(σε αυτό το σημείο δε θα σχολιάσουμε τις προσπάθειες των αριστερών για καπέλωμα και ηγεμονία σε αυτά τα συντονιστικά). Σε μια τέτοια διαδικασία είναι αναγκαίο ο καθένας που συμμετέχει να εκφράζεται και να τοποθετείται, να αναλαμβάνει ευθύνες χωρίς αρχηγούς και να προτείνει ιδέες. Άλλες ευκαιρίες είναι πρωτοβουλίες φοιτητών/τριών για διάφορα θέματα.

Η γενική συνέλευση, με τις όποιες προβληματικές της, στο σημερινό αστικό πανεπιστήμιο αποτελεί ένα πεδίο κοινωνικοπολιτικής ζύμωσης και δεν πρέπει να απαξιώνεται. Επιπλέον, είναι αναμφίβολα μια ευκαιρία παρέμβασης, μια ευκαιρία να ακουστεί, να διαδοθεί και να ενδυναμώσει η ελευθεριακή και αυτόνομη σκέψη, να γίνουν γνωστές οι ιδέες της αλληλεγγύης και της αυτόοργάνωσης και η δυνατότητα για τη ύπαρξη ενός καλύτερου και δικαιότερου κόσμου χωρίς αφεντικά .

ελευθεριακή τοπογραφία

χαρτογραφώντας την κοινωνική απελευθέρωση

Το εκπαιδευτικό σύστημα, στον καπιταλισμό αποτελεί έναν από τους πλέον κομβικής σημασίας ιδεολογικούς μηχανισμούς του. Ειδικότερα ο θεσμός της ανώτατης εκπαίδευσης εξυπηρετεί το κεφάλαιο και το κράτος με πολύ αποτελεσματικό τρόπο. Πέρα από την προώθηση των κυρίαρχων ιδεολογιών, ο θεσμός αυτός παράγει και κέρδος για τους καπιταλιστές μέσω διάφορων ερευνών και προγραμμάτων. Σε αυτό, λοιπόν, το αστικό πανεπιστήμιο οργανώνονται και δρουν ομάδες(παρατάξεις, σχήματα, στέκια) διαφόρων «αποχρώσεων» και πεποιθήσεων, που η καθεμία έχει διαφορετική ανάγνωση της πραγματικότητας και διαφορετικούς σκοπούς.

Οι καθεστωτικές φοιτητικές παρατάξεις (ΠΑΣΠ,ΔΑΠ-ΝΔΦΚ) και διάφορες άλλες με ακροδεξιό-φασιστικό λόγο ντυμένο με «ανεξάρτητο μανδύα» φιλικά προσκείμενες κυρίως στη δεύτερη, συνθέτουν το τοπίο των συντηρητικών δυνάμεων στις σχολές. Αυτές οι δυνάμεις αποτελούν αδιαμφισβήτητα όργανο του συστήματος, καθώς εμποδίζουν και συκοφαντούν αγώνες και διεκδικήσεις, αναπαράγουν συνεχώς τον ατομικισμό, τον ανταγωνισμό και τον κοινωνικό κανιβαλισμό και δέχονται αδιαμαρτύρητα, τις περισσότερες φορές, τις μεταρρυθμίσεις που κάνει το κράτος προκειμένου να καταστήσει πιο επικερδές για τους μεγαλοεπιχειρηματίες το πανεπιστήμιο. Tις οποίες φορές διαφωνούν με κάποιο σχέδιο του κράτους, οι αντιστάσεις τους ή είναι μηδαμινές έως ανύπαρκτες ή προσπαθούν μάταια να πιέσουν με άκρως θεσμικές λύσεις όπως απλές επιστολές.

Οι παρατάξεις αυτές δεν στοχεύουν στην δημιουργία ενός δυναμικού φοιτητικού και ενός ευρύτερα κοινωνικού κινήματος ανατροπής, καθώς ο ρόλος τους είναι να παθητικοποιούν τους φοιτητές και να εκφυλίζουν κάθε συλλογική διαδικασία αμφισβήτησης του υπάρχοντος.

Από την άλλη πλευρά, στο πανεπιστήμιο υπάρχουν και φωνές αντίστασης στα σχέδια του κράτους, με ταξική ανάλυση, που θέτουν πιο ειλικρινείς προβληματισμούς σε σχέση με τις παραπάνω ενσωματωμένες στο σύστημα παρατάξεις. Όμως  δε σημαίνει πως οτιδήποτε εναντιώνεται στους κρατικούς σχεδιασμούς, προτάσσει ταυτόχρονα και μια ουσιαστική λύση.

Προβληματικό σημείο διαδραματίζει η λογική της ανάθεσης και της πρωτοπορίας πάνω στην οποία στηρίζονται διάφορες αριστερές παρατάξεις, αυτό εκδηλώνεται και μέσω της λειτουργίας τους αλλά και μέσω των εκλογών. Αυτές οι λογικές κρατούν δέσμιο το κίνημα και δεν δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε μαζικοποιηθεί και να δυναμώσει και να γίνει πραγματικός παράγοντας ανατροπής,δεδομένου του ότι ο φοιτητής δεν κάνει τον αγώνα δικιά του υπόθεση αλλά ελπίζει σε σωτήρες.

Ένα ουσιαστικό βήμα για συνεπής και συνεχής οργάνωση των φοιτητών με ταξικά κριτήρια, είναι η δημιουργία περισσότερων αντι-ιεραρχικών, συλλογικών και αυτόνομων δομών, μακριά από λογικές αντιπροσώπευσης και ιδιώτευσης. Δομές, οι οποίες θα αποφασίζουν με συνδιαμόρφωση και δε θα είναι ουρά κανενός πολιτικού φορέα, θα παρεμβαίνουν σε κάθε δυνατή περίπτωση,  θα συνδέονται μεταξύ τους και θα συντονίζονται έτσι ώστε η απάντηση να είναι συνολικότερη και αποτελεσματικότερη, θα θεωρούν σημαντικές τις μερικές διεκδικήσεις αλλά δε θα μένουν εκεί διότι θα έχουν ως απώτερο στόχο την κατάργηση αυτού του εκμεταλλευτικού συστήματος και την οικοδόμηση μιας αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας.

ΑΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΟΙ ΤΑΞΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΧΟΛΗ

ελευθεριακή τοπογραφία

χαρτογραφώντας την κοινωνική απελευθέρωση